Relaks to stan organizmu, w którym mięśnie człowieka ulegają rozluźnieniu, oddech jest zwolniony i pogłębiony, częstotliwość skurczów serca ulega spowolnieniu, zmienia się oporność skóry, itd. Aby opisać stan relaksu pasywnego oczu wg dr Bates'a, trzeba najpierw wspomnieć o sposobie relaksacji i odprężenia całego organizmu, gdyż trudno dać odpoczynek oczom poprzez rozluźnienie ich mięśni, jeśli całe ciało pozostanie napięte. Napięcie psychiczne, stany nerwicowe, lękowe i stresy powodują napięcie naszych mięśni, w tym także mięśni gałki ocznej, odpowiedzialnych za jakość i ostrość widzenia. Kiedy nasze ciało jest zmęczone nasze oczy nigdy nie będą pracowały poprawnie. Podstawowe zasady relaksu są następujące:
Ćwiczenie to jest swojego rodzaju rozgrzewką, którą powinniśmy wykonywać zanim zaczniemy właściwe ćwiczenia wzroku. Wystarczy zaledwie 2 minuty, aby rozluźnić nasze ramiona, kark i mięśnie górnej połowy ciała, co zapewni dobrą podstawę do kolejnych ćwiczeń.
Stań wyprostowany, w lekkim rozkroku i wykonuj następujące ćwiczenia:
Możesz dowolnie modyfikować ten zestaw ćwiczeń. Chodzi o to aby dobrze rozluźnić górną połowę ciała, zwłaszcza kark i szyję.
Możesz wybrać dowolne ćwiczenia z podanych poniżej, aby pobudzić swój mózg i całe ciało do dalszych ćwiczeń. Nie musisz wykonywać ich wszystkich, wybierz te, które najbardziej ci się spodobają.
Ruchy naprzemienne
Podnieś do góry prawe kolano i dotknij do niego lewym łokciem, następnie do podniesionego lewego kolana dotknij prawy łokieć (ćwiczenie przypomina marsz w miejscu). Ćw. pobudza równocześnie duże powierzchnie obu półkul mózgowych, poprawia komunikację między dwiema półkulami mózgowymi.
Leniwe ósemki
Ćwiczenie wykonuj rysując lub wodząc oczami za przedmiotem po kształcie położonej ósemki (znak nieskończoności ). Ruch zaczynaj zawsze od środka w lewo do góry- lewa ręka, następnie prawa ręka i kończ obydwoma rękoma połączonymi razem. Ćwiczenie integrujące obie półkule, rozluźniające mięśnie rąk i ramion, sprzyjające wodzeniu wzrokiem, płynności dla dobrej koordynacji ręka – oko.
Leniwe ósemki dla oczu
Trzymaj kciuk na wysokości oka w linii środkowej ciała na odległości łokcia. Trzymaj głowę nieruchomo, ale luźno i tylko poruszaj oczami dla śledzenia kciuka. Zakreślaj kciukiem ósemki j. w. Tak kontynuuj równym płynnym ruchem przynajmniej 3x każdą ręką. Potem obie ręce trzymane razem kciukami tworzą X. Koncentrując się na środku X znowu śledź złączone razem kciuki wykonując wzór leniwej ósemki. Leniwe ósemki dla oczu podobne do leniwych ósemek do pisania, ale tu koncentrujemy się na ruchu oczu i poprawie koordynacji ręka – oko i oko- ręka.
Słoń
Wyciągnij rękę w przód, grzbietem dłoni do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj rękoma w powietrzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyklejone do ramienia) Całe ciało pracuje. Ćw. aktywizujące płaty mózgu, jedno z najbardziej integrujących ćw. gimnastyki mózgu.
Energetyczne ziewanie
Dotknij końcami palców miejsca na zębach tuż przed miejscem gdzie łączy się dolna szczęka z górną, masuj to miejsce, lekko otwórz usta wyobraź sobie, że ziewasz. Ćw. rozluźnia mięśnie i wspomaga pełne funkcjonowanie nerwów przebiegających w stawie skroniowo-żuchwowym udoskonalając wszystkie funkcje nerwowe do oczu i z oczu, mięśnie twarzy i ust.
Krążenie szyją
Opuść podbródek maksymalnie w dół, poruszaj głową powoli od jednego ramienia do drugiego, oddychaj swobodnie. Oddychanie przeponowe
Zrób wdech nosem. Najpierw oczyść płuca robiąc krótki wydech przez zaciśnięte wargi. Połóż ręce na brzuchu, na wdech ręce podnoszą się, na wydech opuszczają się. Zrób wdech i licz do trzech, zatrzymaj oddech na trzy sekundy, wydychaj licząc do trzech, znowu zatrzymaj oddech na trzy sekundy. Jest to oddychanie w trybie 3-3-3. Możesz również spróbować oddychać w trybie 6-1-6.
Rozluźnienie oczu można osiągnąć dzięki zamknięciu i zakryciu oczu dłońmi tak, aby wykluczyć dostęp światła. Samo wyłączenie wrażeń wzrokowych jest czasami wystarczające do wytworzenia stanu głębokiego relaksu. Samo zakrycie i zamknięcie oczu jest nieskuteczne, jeżeli w tym samym czasie nie nastąpi usunięcie napięcia psychicznego. Jeśli wykonujesz palming w sposób doskonały, zobaczysz pole czerni niemożliwe do przypomnienia go sobie w inny sposób, wyobrażenia sobie, czy też zobaczenia czegokolwiek czarniejszego i w chwili, kiedy będziesz w stanie to zrobić, twój wzrok będzie prawidłowy.
Osoby, u których funkcjonowanie wzroku jest nieprawidłowe, będą miały z początku poważne trudności z osiągnięciem efektu pełnej czerni przed oczyma. Pole widzenia, wskutek napięć w obrębie gaiki ocznej, będzie wypełnione szarymi chmurami, ciemnością w świetliste prążki, ruchem świateł i kolorów. Wraz z osiągnięciem pasywnego odprężenia oczu, te niekorzystne wrażenia ulegną zanikowi. Pomocne w osiągnięciu idealnej czerni może być przypominanie sobie czarnych przedmiotów, takich jak fortepian, gumowce, lakierki, kot, studnia, dziura itp. Dla wielu osób korzystne okazało się przypominanie sobie wszystkich doskonale czarnych liter alfabetu po kolei.
Im dłużej trwa palming, tym większy wytwarza się stan relaksacji i tym ciemniejszy jest odcień czerni, zarówno pamiętanej, jak i widzianej. Należy jednak zaznaczyć, że niektóre osoby mogą wykonywać poprawnie palming przez krótki okres czasu, lecz przy zbyt długim wykonywaniu ćwiczenia zaczynają odczuwać napięcie. Odnotowywano przypadki ćwiczenia palmingu nawet po kilka godzin, jednak z mojego doświadczenia wynika że palming nie powinien trwać dłużej niż pół godziny. Miedzy kolejnymi ćwiczeniami wystarczy, że wykonasz zasłanianie przez 30-60 sekund, a na dłuższy relaks (np. kiedy wzrok jest wyjątkowo zmęczony) przeznaczysz od 10-30 minut.
Palming (pozycja siedząca):
W dzisiejszych czasach, gdzie królują okulary przeciwsłoneczne, ludzie są bardzo słabo przyzwyczajeni do ostrego światła lub do jego gwałtownych zmian. Trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla konieczności noszenia ciemnych szkiełek na nosie w słoneczne dni. Od tysięcy lat słoneczne dni nie stanowiły dla gatunku ludzkiego żadnej przeszkody, a i dzisiaj w wielu krajach człowiek za ciemnymi szkiełkami wzbudza powszechne zdziwienie, jeśli nie śmiech i politowanie.
Proces przyswojenia sobie prawidłowych reakcji na światło, jest jednym z podstawowych sposobów postępowania w sztuce świadomego widzenia. Dla prawidłowo widzących oczu, pozostających w stanie rozluźnienia i relaksacji, światło słońca jest niezbędne.
Zdaniem dr Bates'a, "kąpiele słoneczne", dzięki bakteriobójczym właściwościom promieni słonecznych, działają leczniczo na różne stany zapalne oczu i powiek. Powodują ponadto rozluźnienie szkodliwego napięcia mięśni gałki ocznej, spadek czułości na oślepiające i jaskrawe oświetlenie, likwidują lęk przed światłem, konieczność marszczenia brwi czy mrużenia oczu. Stanowią także wstępny etap nauki relaksacji pasywnej i dynamicznej oczu. co jest niezbędnym warunkiem reedukacji wzroku.
UWAGA: nigdy nie otwieraj oczu i nie wpatruj się bezpośrednio w słońce. Może to spowodować trwałe uszkodzenie oczu. Powyższe ćwiczenie można wykonywać jedynie przy przymkniętych powiekach oraz przy ciągłym ruchu oczu. W każdym momencie kiedy odczujecie dyskomfort lub ból, przerwijcie ćwiczenie i zróbcie palming.
Oczy i cały proces widzenia potrzebuje ok. 30% całej dostępnej energii, dlatego też niezmiernie ważne jest dostarczenie tej energii twoim oczom. Celem poniższego ćwiczenia jest pozbycie się z oczu starej i wykorzystanej energii oraz napełnieniu ich zdrową i nową energią.
Ćwiczenie to zostało zaczerpnięte z książki Leo Angarta "Widzieć lepiej". Opis ćwiczenia może wydawać się śmieszny a osiągnięty cel ćwiczenia mały, jednak nie dajcie się zwieść i spróbujcie je wykonywać przynajmniej przez 2 tygodnie. Jest to doskonałe uzupełnienie fazy ćwiczeń relaksacji oczu i powinno być wykonywane na ich końcu, aby oczy nabrały dostatecznej energii przed bardziej obciążającymi ćwiczeniami.
Warto tu też wspomnieć że zdarzają się osoby, które tylko dzięki temu ćwiczeniu pozbyły się w bardzo krótkim czasie dużej wady wzroku (~2 dioptrie) wykonując je co 0.5 godz. dziennie.
Ćwiczenie powinno być wykonywane min. 3 razy dziennie (najlepiej na koniec ćwiczeń relaksacyjnych).
Obecne w powietrzu tony kurzu osadzają się również na powierzchni naszych oczu, dlatego częste i swobodne mruganie jest niezbędne do oczyszczania i nawilżania powierzchni oczu. Mruganie jest również najprostszą możliwą techniką, która zapewnia chwilowe rozluźnienie wzroku. Osoby z wadą wzroku mrugają bardzo rzadko, mając tendencję do wpatrywania się i wytrzeszczania oczu. Osoby używające wzroku w sposób naturalny, mrugają często i bez trudu. Niestety, tam gdzie występuje napięcie, a więc u osób z wadą wzroku, istnieje tendencja do zbyt rzadkiego mrugania i do pracy powiek w naprężeniu. Mruganie niweluje również szkodliwy nawyk gapienia się.
Funkcje i zadania mrugania to: nasmarowanie i oczyszczenie łzami oczu oraz chwilowy odpoczynek pasywny (zasłanianie) poprzez odgrodzenie od źródła światła. Dlatego niezmiernie ważne jest aby mrugać jak najczęściej (co 1-3 sek), co nawilży i zrelaksuje Wasze oczy.
Ćwiczenie to ma na celu poprawienie przepływu energii w gałkach ocznych i w głowie. Bazuje na starożytnej chińskiej tradycji akupunktury i jest szczególnie pomocne wtedy, kiedy zaczynamy odczuwać osłabienie sił umysłowych. Jeśli niektóre punkty nacisku są wrażliwe, oznacza to, że energia w nich nie przepływa tak jak należy. Ruchy masujące powodują otwarcie się kanałów energetycznych.
Ćwiczenie wykonujemy opuszkami kciuków lub palców wskazujących w zależności od tego, którymi z nich łatwiej jest nam wykonać ucisk danego punktu. Wszystkie interesujące nas punkty zostały zaznaczone na rysunku, a ich dokładne umiejscowienie można łatwo wykryć, ponieważ w tych punktach będziemy odczuwać silny ból podczas ucisku. Każdy z punktów delikatnie masujemy i uciskamy, w celu udrożnienia przepływu energii przez niego. Siła nacisku powinna być tak dobrana, aby nie powodować silnego bólu, ale aby stopniowo zwiększać siłę nacisku w miarę rozmasowywania danego punktu.
Jest to jedno z podstawowych i najprostszych ćwiczeń rozciągających mięśnie oczu, swego rodzaju "rozgrzewka" przed innymi ćwiczeniami. Możemy je wykonywać praktycznie w dowolnym miejscu.